انفجار نفتکش‌ها به درگیری در خلیج فارس ختم می‌شود؟/ جنگ در تنگه هرمز چه مختصاتی دارد؟

انفجار نفتکش‌های ژاپنی در نزدیکی تنگه هرمز باعث شد بار دیگر احتمال درگیری ایران و آمریکا در خلیج فارس مطرح شود.

محمد بن سلمان در اولین اظهار نظر علنی خود درباره حمله به نفتکش‌های ژاپنی خطاب به ایران گفته ما خودمان را برای سرو کله زدن با هیچ تهدیدی خسته نمی‌کنیم. ولیعهد عربستان برای اولین بار به حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان واکنش نشان داده و ایران را مسئول این حملات خوانده است.

بن سلمان که با روزنامه الشرق الاوسط گفتگو کرده، مدعی شده ما خواستار جنگ در منطقه نیستیم، اما خودمان را برای سروکله زدن با تهدید‌ها علیه مردم، حاکمیت و یکپارچگی سرزمینی و منافع حیاتی مان خسته نمی‌کنیم.
 
او گفته رژیم ایران به مهمانی نخست وزیر ژاپن در تهران احترام نگذاشته و به اقدام دیپلماتیک او با حمله به دو نفتکش پاسخ داده که یکی از آن‌ها ژاپنی بوده است. خالد الفالح وزیر نفت عربستان نیز خواستار پاسخ قاطع و سخت به تهدید علیه توزیع نفت جهانی شده و این اقدام را اقدام تروریستی خوانده بود.
 
روز پنجشنبه همزمان با سفر شینزو آبه به تهران یک تانکر ژاپنی و یک تانکر نروژی در خلیج عمان مورد حمله قرار گرفتند. این دومین حمله به نفتکش‌هایی بوده که از نزدیکی تنگه هرمز عبور می‌کنند.
 
اختلاف نظرات بر سر مقصر این حادثه در حالی روز به روز بیشتر می‌شود که خطر بروز یک درگیری منطقه‌ای در کانال حیاتی تنگه هرمز نیز افزایش یافته است. با وجود اینکه دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا از احتمال مذاکره ایران و آمریکا سخن گفته و نماینده خود را برای رساندن پیامش به تهران اعزام کرده بود، ایران هر گونه درخواست مذاکره را رد کرده است.
 
ترامپ مدعی شده این حملات توسط ایران انجام شده و امضای ایران در همه جای این حملات هست. بریتانیا نیز مدعی شده تقریبا مطمئن است که یکی از شاخه‌های نظامی ایران این حملات را انجام داده است.

شب گذشته راب ماکر سفیر بریتانیا در ایران برای پاسخ به سوالات ایران در همین رابطه به وزارت خارجه احضار شد. وزیر خارجه امارات نیز روز شنبه از قدرت‌های جهان خواست تا امنیت دریانوردی در آبراه‌های بین المللی و محل عبور انرژی را تامین کنند.
 
هیروشیگ سکو وزیر تجارت ژاپن نیز در اجلاس گروه ۲۰ در ژاپن که روز گذشته برگزار شد اعلام کرده از نظر ما امنیت انرژی جهان برای جامعه جهانی حائز اهمیت است و همه باید برای تامین آن متحد شوند.
 
متحدان آمریکا مدعی‌اند ایران همانگونه که بار‌ها تهدید کرده، سعی در ناامن کردن تنگه هرمز دارد. این در حالی است که ایران هرگونه دخالت در این حوادث را ردکرده است. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در واکنش به این ادعا‌ها در توییتر خود نوشت: آمریکا بلافاصله ادعایی را علیه ایران مطرح کرده که هیچ سند و مدرکی ندارد. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل خواستار بررسی مستقل حادثه شده و گفته خیلی مهم است که واقعیت ماجرا و مسبب این حادثه پیدا شود.
 
جنگ در تنگه هرمز چه ابعادی خواهد داشت؟
 
دلایل بسیار زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد ایران از بسته شدن تنگه هرمز سودی نمی‌برد. نشریه دیلی بیست آمریکا در گزارشی به قلم مایکل ادلر در این باره نوشته بسته شدن تنگه هرمز برای ایران یک فاجعه است چرا که همه صادرات نفت ایران به وسیله کشتی و از طریق تنگه هرمز است.
 
همزمان با سر به فلک کشیدن قیمت نفت همه جامعه جهانی خشمگین شده و ایران بیش از پیش منزوی خواهد شد.
 
با این حال مجله تایم در گزارشی به قام مارک تامسون در این باره گفته با اینکه بسته شدن تنگه هرمز صادرات نفت ایران از طریق تنگه به خطر می‌اندازد، اگر تحریم‌ها قرار باشد نفت ایران را از بازار حذف کند ترمز گزینه نظامی ایران برداشته خواهد شد. در این صورت بروز یک درگیری در منطقه محتمل خواهد بود.

سناریوی استفاده ایران از مین‌های دریایی اولین بار نیست که توسط آمریکا مطرح می‌شود. سال گذشته کالج جنگ دریایی در گزارشی به قلم دنیل دولان فرمانده نیروی دریایی آمریکا نوشته بود: ایران هزاران مین دریایی، صد‌ها موشک پیشرفته کروز، موشک انداز‌های مخصوص خود و احتمالا بیش از هزار ناو حمله سریع دارد. اکثر این تجهیزات دریایی ایران در اطراف تنگه هرمز چیده شده است.

مارک تامسون در گزارش خود در مجله تایمز گفته ایران احتمالا هرچه دارد را در جنگ در این منطقه هزینه خواهد کرد. او از دریادار مارک فوکس فرمانده ارشد آمریکایی‌ها در منطقه خلیج فارس نقل قول کرده و گفته روشن است که ایرانی‌ها روش‌هایی مانند استفاده از قایق‌های کوچک پرسرعت، موشک‌های کروز، مین، زیردریایی و قایق‌های انتحاری کوچک را دارند.
 
او به دیگر مزیت ایران نسبت به رقبای خود اشاره کرده و گفته توانایی ایرانی‌ها برای افزایش هزینه دشمنانشان با بهره گیری از مزیت ژئوپلیتیکش بالاست. این مساله امروز به یکی از ملاحظات اصلی رقبای ایران تبدیل شده است. آن‌ها ۱۳۰۰ مایل دریایی خط ساحلی در خلیج فارس دارند. آن‌ها مکان‌های زیادی در اختیار دارند که می‌توانند قایق‌های کوچک پرسرعت و موشک‌های کروزشان را از آن ناحیه روانه کنند. همه این‌ها وضعیت جنگ با ایران در تنگه هرمز را پیچیده‌تر می‌کند.