دلایل مصر برای خروج از ناتوی عربی

اقدامات و تصمیماتی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از زمان روی کارآمدنش در خاورمیانه در پیش گرفته، نه تنها منجر به افزایش تنش با ایران شده، که چالش هایی را برای دوستان واشنگتن در منطقه ایجاد کرده است.

شخصیت خاص و پیش بینی ناشدنی ترامپ به همراه درک ساده انگارانه او از منطقه، ابهامات و تهدیداتی را به غیر از دشمنان و رقبای آمریکا، برای دوستان و متحدان این کشور نیز ایجاد کرده است.

در این زمینه، مجله آمریکایی «slate» در مطلبی به خروج مصر از ائتلاف ضد ایرانی پرداخته و نوشته است: تصمیم مصر برای خروج از ائتلاف ضد ایرانی تحت هدایت آمریکا به نام «ناتوی عربی» نشان می دهد که برنامه های بلندپروازانه ترامپ برای خاورمیانه رو به افول است.

در حالی که ترامپ در دیدار روز چهارشنبه خود با سیسی، او را «رئیس جمهوری بزرگ» خطاب کرد، روز بعد از آن، مصر از نشست ضد ایرانی برای تشکیل ناتوی عربی انصراف داد. به نظر می رسد، ترامپ هیچ درک درستی از خاورمیانه و پیچیدگی های آن ندارد و در برابر تصمیم سیسی برای خروج از ائتلاف، غافلگیر شده است. واقعیت این که خاورمیانه پیچیده تر از آن است که رئیس جمهور آمریکا تصور می کند.

خاورمیانه حتی برای بهترین دیپلمات ها با بهترین مقاصد نیز مکان بسیار دشواری است، به گونه ای که این منطقه با اختلافات شدید ایدئولوژیک، مرزی و مذهبی مواجه است. برخی دولت ها در برخی مسائل متحد و در برخی دیگر دشمن یکدیگرند و مرزها نیز مورد اختلاف هستند. تروریست های چندملیتی تنش ها را شعله ور می کنند؛ همانطور که قدرت های خارجی نیز درگیری های محلی و جنگ های نیابتی را در راستای منافع خود تشدید می کنند.

در این میان، ترامپ نیز مسائل و اختلافات در خاورمیانه را به تشویق و تحریک نتانیاهو و تشدید خصومت میان ایران و عربستان، بدتر می کند.

به نظر می رسد، مشکل السیسی به مفهوم ناتوی عربی ترامپ، سه وجهی است: اول اینکه او معتقد است، آمریکا به آن متعهد نخواهد ماند، به ویژه اگر در 2020 ترامپ دوباره رئیس جمهور نشود. دوم آنکه او می داند، کشورهای عضو ائتلاف، از جمله کویت، بحرین، قطر، عمان، اردن و امارات متحده عربی و همچنین مصر و عربستان سعودی اختلافات خود را دارند. و سوم اینکه هرچند مصر رقیب سنتی در برابر ایران برای تسلط بر منطقه است، مستقیم از سوی ایران تهدید نمی شود و تمایل به تشدید تنش ها با تهران ندارد.

این تصمیم السیسی ترامپ را به خوبی شگفت زده کرد. سیسی به او فهماند، به رغم روابط شخصی خوبی که با یکدیگر دارند، حاضر به تنش و درگیری با ایران نیست. ترامپ باید در نظر داشته باشد که سیاست‌ها بر اساس منافع شکل می‌گیرند و نه روابط شخصی؛ به علاوه شکست بزرگ برای سیاست‌های ترامپ در منطقه این است که او نمی‌داند چه می‌خواهد، جز اینکه می‌خواهد به هر قیمت به اسرائیل و دوستش نتانیاهو کمک کرده و همچنین ایران را منزوی و خرد کند. او هیچ استراتژی ندارد و تنها سر و صدای بلندی دارد و جدایی مصر نیز این مسأله را واضح تر از همیشه به نمایش گذاشت.